Co to jest jarmułka?

Jarmułka

Inne, bardziej potoczne określenie tego nakrycia głowy to mycka lub kipa. Najprościej, jarmułkę można określić jako niewielkie nakrycie głowy, które nosi się na jej czubku. Popularne głównie wśród Żydów, którzy zakładają ją w trakcie uroczystości, rytuałów, modlitwy czy czytania Tory.

Tło historyczne

Dziś ciężko określić dokładne pochodzenie jarmułki, ponieważ Tora ani Talmud jednoznacznie nie nakazują ją nosić. Do tej pory nie ustalono skąd wziął się zwyczaj noszenia kipy. Przyjmuje się więc, że Izrael zaadaptował jej ideę od innych bliskowschodnich kultur, w których zakrywanie głowy wiąże się z oznaką szacunku i uwielbienia. W jednej z wersji byli to muzułmanie, z kolei w innej noszenie jarmułki stało się popularne, gdy Izraelici byli pod okupacją Imperium Rzymskiego. Tam też niewolnicy zakrywali swe głowy na znak pokory i służby, jaką oddawali swoim Panom. Można więc szacować, że tradycja noszenia jarmułki zaczyna się w czasach talmudycznych, przypadających na  początek naszej ery.

Świeccy żydzi szybko zaadaptowali ten zwyczaj, który nie był im do końca obcy, bowiem arcykapłan Świątyni nosił wełnianą kipę pod czapką kapłańską, podczas pełnienia obrządków religijnych. Zakrywał głowę by zademonstrować swą niskość, jako sługi Boga. Początkowo zwyczaj przestrzegany był tylko w synagogach i w czasie modlitwy, z czasem zaczęto nosić myckę w domu i na ulicy. Warto wspomnieć, że już w średniowieczu i później, władze kościelne wprowadziły nakaz, by żydzi, jako innowiercy, nosili strój różniący ich od chrześcijan. Noszona na głowie jarmułka, była jednym z jego elementów.

Jarmułka jako znak przynależności

Chociaż zakrywanie głowy nie jest obowiązkiem wywodzącym się z nakazu religijnego, a jedynie tradycji, z biegiem czasu jarmułka stała się elementem żydowskiej kultury i symbolem przynależności do społeczności. Obecnie jarmułka na co dzień noszona jest wyłącznie przez ortodoksyjnych Żydów. W judaizmie reformowanym, zakrywanie głowy jest kwestią indywidualną.

Tradycyjnie Chasydzi przywykli nosić aksamitne jarmułki, z kolei prawicowi Żydzi, mieszkający w Izraelu noszą ich koronkowe wersje. Często są ozdobione haftem lub tradycyjnymi emblematami.

Jeśli chodzi o nie-Żydów, zakładanie kipy jest opcjonalne, wynika raczej z szacunku do judaizmu oraz miejsca w którym się znajdujemy. Pamiętamy bowiem świeckie głowy państw i przedstawicieli innych religii, którzy w wyrazie szacunku wkładają kipę podczas pielgrzymek do Ściany Zachodniej (Ściany Płaczu), cmentarzy czy synagog. Wszystko zależy od stopnia zradykalizowania społeczności, w której się znajdujemy.

Źródła:

[1] – https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarmu%C5%82ka